Pandemide Grip ve Zatürre (Pnömoni) Aşısı Olalım mı?

Grip ve Zatürre (pnömoni) Aşılaması

Ciddi kronik hastalığı olanlarda streptokok pnömoni (zatürre) ve influenza virüsü (grip) en sık görülen ve mortaliteyi yani ölüm riskini artıran enfeksiyon etkenleridir. Bu enfeksiyonlara karşı kronik hastalığı bulunan kişilerin aşılanması pek çok kuruluş tarafından uygun bulunmuştur. Biz de Türkiye Diyabet Derneği olarak özellikle diyabeti bulunanlar başta olmak üzere kronik hastalığı olan bireylere zatürre ve grip aşısını öneriyoruz.
Bunun dışında Covid-19 salgın döneminde olduğumuz için eğer Covid-19’a yakalanan bir bireye, hastalığına ek olarak Streptokok bakterisine bağlı pnömoni veya influenza enfeksiyonu eklenirse tablo çok daha ağırlaşabilir. Bu nedenle pandemi döneminde özellikle riskli kişiler başta olmak üzere mümkün olduğunca pnömoni ve influenza aşıları önerilmektedir.

Pnömokok Aşısı

Şu anda iki tip pnömokok aşısı bulunmaktadır:

1.Pnömokokal Polisakkarit Aşısı - Pneumococcal Polysaccharide Vaccine (PPSV) - PPSV23 
2.Pnömokok Konjuge Aşısı - Pneumococcal Conjugate Vaccine (PCV) - PCV13

Minimum uygulama yaşı PPSV için 2 yaş ve üstü olarak belirlenmişken, PCV uygulaması bebeğin 6 haftalık süreyi tamamlamasıyla başlar.

Pnömokok Polisakkarit (PPSV23) Aşısı

PPSV23 intramüsküler veya deri altı enjeksiyon ile kullanılır. PPSV23, ciddi pnömokok hastalığının %90'ından sorumlu olan 23 kapsüler streptoccus pneumoniae türünden, saflaştırılmış kapsüler polisakkarit içerir. Bunların 6’sı invaziv, ilaca rezistan pnömokok enfeksiyonudur.

Pnömokok Konjuge (PVC13) Aşısı

PVC13, seçilen kapsüler polisakaritlerin bir protein taşıyıcısına konjugasyonuyla elde edilen pnömokok aşılarıdır. Konjuge aşı, çalışmalarda çocuklar için polisakkarid aşıdan daha güvenli ve etkin bulunmuştur. Çoğu polisakkarit aşıdaki türler ile aynı olan 13 suştan elde edilir.

Pnömoni Gelişme Riskini Artıran Durumlar Nelerdir?

1. Mevcut Sigara Bağımlılığı
2. Kronik Kalp Rahatsızlığı (Konjestif Kalp Yetmezliği ve Kardiyomiyopati de dahil olmak üzere ancak Hipertansiyonu içermeyen)
3. Kronik Akciğer Hastalığı (Astım ve Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı da dahil olmak üzere)
4. Diabetes Mellitus
5. Alkolizm
6. Kronik Karaciğer Hastalığı (Siroz dahil olmak üzere)
7. Beyin Omurilik Sıvısı Sızıntıları
8. Koklear İmplant
9. Fonksiyonel veya Anatomik Aspleni (Dalağın Olmaması)
10. 65 Yaşından Büyük Kişiler
11. Orak Hücre Hastalığı / Diğer Hemoglobinopatiler
12. Konjenital veya Edinilmiş İmmün Yetmezlik
13. Kronik Böbrek Yetmezliği
14. Nefrotik Sendrom
15. Lösemi / Lenfoma
16. Hodgkin Hastalığı
17. Yaygın Malignite (Kanser)
18. Solid Organ Nakli
19. İmmünsüpresif İlaçlarla Tedaviye Bağlı Hastalıklar
20. Radyasyon Tedavisi

Zatürre (pnömoni) Aşısını Kimler Yaptırmalıdır?

• 65 yaş üstü tüm bireyler ve ayrıca pnömokok enfeksiyonu riskini önemli oranda arttıracak koşullara sahip 2 yaşından büyük tüm bireylere PCV13 uygulanması önerilir.
• 65 yaşın üstündeki bireylerde, Diyabet dahil diğer riskler varsa, iki aşının da kullanılması uygundur.
• Bazı kuruluşlar riskli 65 yaş altı yetişkinlerde sadece PPSV23 aşılanmasını önerirken, ek olarak PCV13 yapılmasını önermez. Ancak Türkiye Diyabet Derneği olarak bizim önerimiz riskli iki aşının da uygulanmasıdır
• 65 yaşın üzerindeki bireyler, bebekler ve çocuklar, evrensel bir bağışıklama programına sahip olmayan bir ülkeye seyahat etmeyi planlıyorsa iki aşının da yapılmasını önerilir.
• İnvaziv pnömokok hastalığından sağ kalanlara da önce PCV13 ve ardından PPSV23 ile aşılanma önerilir.
• 65 yaş üzeri yüksek riskli hastalar önceden PCV13 veya PPSV23 almamışsa, PCV13'ün tek bir dozunu takiben ≥8 hafta sonra bir PPSV23 dozu almalıdır.
• Bu tür bireyler hali hazırda PPSV23 aldıysa, tek bir PCV13 dozu PPSV23 uygulanmasından bir yıl sonra verilmelidir.
• 65 yaş üstü yüksek risk bulunmayanlarda PPSV23’nin PCV13'ten 1 yıl sonra uygulanmasını önerilmektedir. İkinci doz ise en son PPSV23 dozundan 5 yıl sonra verilmelidir.
• Daha önce bir veya daha fazla PPSV23 dozu almış ancak PCV13 almayan hastalar ise son PPSV23 dozundan 1 yıl sonra PCV13 dozu almalıdır.
• 65 yaş altı riskli hastalarda ise PPSV23 ile yeniden aşılanması gerekiyorsa ilk doz, PCV13'ten en az 8 hafta sonra, önceki PPSV23 dozundan 5 yıl sonra verilmelidir.

İnfluenza (Grip)  Aşısı

Konuyla ilgili bütün kuruluşlar yıllık influenza aşısını, riskli bireylere önermektedir. Türkiye Diyabet Derneği olarak biz de hem Tip 1 hem de Tip 2 Diyabetliler için yıllık grip aşısı yapılmasını önermekteyiz.
2 tip influenza aşısı vardır:

1.Trivalent inactive influenza vaccine (TIV)
2.Live(canlı), attenuated influenza vaccine (LAIV)

Sıklıkla kullanılan TIV, inaktif yani ölü virüsleri içerir ve dolayısıyla hastalık yapmaz. Çoğu influenza aşısı programı, iki influenza A suşu (H1N1 ve H3N2) ve bir B suşu içeren TIV’i kullanır. Ülkemizde de bu aşı kullanılmaktadır. Bu nedenle grip aşısı sonrası aşıya bağlı grip olma oladılığı bulunmamaktadır.Dolaşımdaki suşların (antijenik sapma) ve azalmakta olan bağışıklığın değişkenliği nedeniyle, her yıl yeniden aşı üretmek gereklidir.

İnfluenza (Grip) Aşısını Kimler Yaptırmalıdır?

• Farklı organizasyonlar 65 yaş ve üstü kişiler için inaktif aşıyı önermektedir. Diyabette mutlaka inaktif aşı kullanılmalıdır.
• TIV, yüksek riskli durumlar da dahil olmak üzere 6 aylıktan büyük herkeste kullanılabilir.
• TIV ve PPSV23 ihtiyaç olduğunda immünojenik özellikleri azalmaksızın farklı enjeksiyon bölgelerinde, aynı günde birlikte uygulanabilir.
• Ancak birlikte kullanımda yan etki potansiyeli arttığı için en az 1 hafta arayla kullanımları daha güvenlidir.

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz.Soru sormak için tıklayın.