Sporun Faydaları

Yayın Tarihi : 2018/06/22 21:00 • Güncelleme Tarihi : 2018/06/22 21:00 •
Fiziksel aktivitenin sağlık ve zindelik için sağladığı yararların giderekdaha iyi anlaşılıyor
Sporun Faydaları

Fiziksel aktivitenin sağlık ve zindelik için sağladığı yararların giderekdaha iyi anlaşılıyor.
Günümüzde  düzenli fizikselaktivitenin sağlıklı kilonun sürdürülmesi, dayanıklılık, güç ve esnekliğinartmasındaki rolünün yanı sıra günümüz hastalıkları olarak kabul edilen kronikhastalıklara yakalanma riskini azalttığı açıkça bilinmektedir.
Söz konusu yararlar sadece bireysel düzeyde önemli değildir.
Dünyanın heryerinde giderek maliyeti artan sağlık hizmetleri yönünden koruyucu sağlıkhizmetleri kapsamında fiziksel aktivitenin sağladığı yararlar, önemli birtasarruf sağlamaktadır.
Gerçek bir sağlıklı hayat için gerek çocuk gerekseyetişkinlerin büyük bir çoğunluğunun yeteri kadar fiziksel aktiviteyapmadıkları görülmektedir.
Sağlıkla ilgilenenler, fiziksel aktivitenin nedenönemli olduğunu anlamalı, tüm yaşlardaki bireyleri yaşamın bir parçası olarakfiziksel aktivite ve spora katılımları için motive etmelidirler.
Fizikselaktivitenin yaşam boyu sürdürülmesinin herkese, her yerde, her zaman yararlıolabileceği mesajının daha geniş kitlelere yayılmasına yardımcı olmalıdır.

Sporun fiziksel sağlık üzerine etkileri şöyle:Kilo Kontrolü: Birçok ülkede fiziksel aktivite düzeyi besin tüketiminden dahafazla düşüş göstermiş, böylece düşük düzeyde fiziksel aktivitenin şişmanlıkiçin önemli bir etken olduğu sonucuna varılmıştır.
Önemli bir sağlık sorunuolan şişmanlık giderek artmakta ve koroner kalp hastalığı, diyabet, inme,artrit ve kazalara karşı risk oluşturmaktadır. Kilo kaybının enerji sınırlamasıve fiziksel aktivitenin artırılmasıyla sağlanması daha kolay ve etkilidir. Dahada önemlisi kilo almayı önlemede önemli rol oynamaktadır.
Örneğin günde 2-5 km yürüyüş enerji dengesininsağlanmasını önemli ölçüde etkilemektedir.
 Kan Basıncının Kontrolü: Yüksek kan basıncı (tansiyon) 140-90 mmHg. olduğundakalp krizi, kalp ve böbrek yetmezliği, inme gibi rahatsızlıklara yakalanmariskini iki katına, 160-95 mmHg. Olduğunda ise üç katına çıkarmaktadır.
Düzenlifiziksel aktivite kan basınçlarını diğer klinik uygulamalarla kıyaslanabilecekdüzeyde yaklaşık 6-10 mmHg. azaltabilmektedir.
Ancak her zaman tek başınayeterli olmayabilir ve diğer klinik uygulamalarla (kilo kaybı, alkol ve tuzunazaltılması, çoğu zaman ilaç kullanımı) birlikte olması gerekebilir.
Fizikselaktivite ilerleyen yaşla birlikte gözlenen tansiyonun artmasına karşı koruyucuolabilmektedir.
Önerilen fiziksel aktivite düzeyi, düzenli orta şiddetteegzersizlerdir. Ciddi hastalık risklerinin bile, çok hafif düzeyde fiziksel aktiviteninarttırılması ile azaldığı bilinmektedir.Kan Lipitlerinin Kontrolü: Düzenli fiziksel aktivitenin lipit (yağ) metabolizmasınaolumlu etkileri olduğu bilinmektedir. HDL kolesterolünü (iyi kolesterol)artırırken, bazı durumlarda toplam LDL kolesterolünü (kötü kolesterol)düşürerek daha yüksek HDL/LDL oranı ve buna bağlı koroner kalp hastalığıriskini azaltmakta, ayrıca yüksek plazma trigliserid düzeyini de düşürmektedir.
Önerilen fiziksel aktivite düzeyi; haftada 15 km veya daha fazla yürümeveya koşma gibi aktivitelerdir. Aktivitenin toplam miktarı ve sıklığı, şiddetindendaha önemlidir.
 Şeker Hastalığı ve Kan Şekerinin Kontrolü: Düzenli fiziksel aktivite insülinaktivitesinin kontrolüne ve kan şekerinin düzenlenmesine yardımcıdır. Fizikselolarak aktif, insüline bağımlı olmayan şeker hastalığı olanlarla hareketsizyaşam sürenlere göre damar komplikasyonlarının görülme sıklığı daha düşüktür.Yaşın ilerlemesine bağlı şeker hastalığına yakalanma riski de aktif kişilerdeyüzde 20 veya daha fazla oranda azalmaktadır. Böylece düzenli fizikselaktivite, insüline bağımlı olmayan şeker hastalığının tedavisinden çokkorunmasında önemli rol oynamaktadır. Önerilen fiziksel aktivite düzeyi;yürüyüş ve düşük şiddetli, uzun süreli egzersiz programlarıdır.Damar ve kas-İskelet Sistemi Hastalıklarını Önleme: Koroner kalp hastalığı veinme riskinin fiziksel aktivitesi fazla olan kişilerde daha düşük olduğugörülmektedir. Orta düzeyde bir aktivite bile tamamen hareketsiz(sedanter)kalmaktan daha iyidir ve giderek artan aktivite düzeyi daha çok yararsağlamaktadır. Kas ve kemiklerin kuvveti, eklemlerin esnekliği; koordinasyon,denge ve hareket çevikliği için önemlidir. Bütün bu özellikler yaşla birlikteönemli derecede azalmaktadır. Bu durum fiziksel aktivite düzeyindeki azalma ileyakından ilişkilidir. Özellikle kadınlarda yaşlandıkça osteoporozla birliktekemik kırıkları (bilek, omur ve kalçada) görülme riski artmaktadır. Kemikmineral yoğunluğunda artış, çocukluk ve adölesan döneminde yapılanegzersizlerle örneğin; ağırlık taşıma, yürüyüş, koşu, tenis, v.b. gibiegzersizlerle sağlanmaktadır. Yetişkinlikte yapılan orta düzey aktiviteler iseyaşla ilgili kayıpların önlenmesine yardımcıdır."Sağlıklı, uzun ve kaliteli bir yaşam sürdürme amacı için "Herkes İçinSpor" kavramı yaygınlaştırılmaya çalışılmalıdır.Fiziksel aktivitenin zihinsel sağlık üzerine etkisi ise şu şekilde:Etkilerini ölçmek zor olmasına karşın yapılan çalışmalar fiziksel aktiviteninyararlı psikososyal etkileri olduğu konusunda birleşmektedir. Kaygı, stresdepresyonun azaltılması, zihinsel sağlığın sürdürülmesi, psikolojik zindeliğinsağlanmasında pozitif etkiler yaratmaktadır. Özet olarak; fiziksel aktivite,fiziksel ve zihinsel sağlığı olumlu yönde etkilemektedir.Çocuk ve gençleri (5-12 yaş) düzenli aktivite yapmaya cesaretlendirmek, olumlusağlık alışkanlıkları geliştirmelerine, sigara ve ilaç bağımlılığından uzakdurmalarına, okul başarılarını geliştirmelerine yardımcı olmak anlamınageliyor. Ergenlik (13-19 yaş) döneminde, çocukluktakinden daha yoğun aktiviteyedevam edilebileceklerdir.Bu dönemde yarışma sporlarına katılım karaktergelişimini olumlu etkilemektedir. Ayrıca aşırı kilo alımını engelleyerek,yetişkin dönemde sık görülen kronik hastalıklara yakalanma riskini azaltmayayardımcı olacaktır. Yetişkin yaşamında (20-65 yaş) fiziksel aktiviteninyararları daha belirgindir. Daha önce belirtildiği gibi pek çok fiziksel vezihinsel hastalıklara yakalanma riskini azaltmaktadır. Yaşlılıkta (65-75 yaş)kronik hastalıklara karşı korunmanın yanı sıra, en büyük önemi zihinsel vebedensel fonksiyonların korunmasını sağlamasıdır. Örneğin eşini kaybetmiş birkişinin grup egzersizlerine katılması, mücadelesinde yardımcı olmaktadır.Yaşamın her döneminde düzenli fiziksel aktivitenin yapılması çok önemlidir.Düzenliegzersiz yapan bir kişi daha kaliteli bir yaşamı tek başına 10-20 yıl dahasürdürebilmektedir. Orta yaşlılar (75-85 yaş) ve çok yaşlılar (>85 yaş) içindüzenli, uygun ve güvenli aktivite programları kas kuvvetinde artışa bağlı dahaiyi koordinasyon, denge, kısa reaksiyon zamanı, artmış doğal yürüme hızı,esnekliği sağlamaktadır. Ancak bu grupta düzenli fiziksel aktivitenin yaşambeklentisine etkisi azdır. Ayrıca "yaşam stili aktiviteleri" olarakadlandırılan yürüyüş, bahçe işi ile uğraşma, araba yıkama, bisiklete binme,merdiven kullanma vb. gibi aktivitelerle aktif bir yaşama başlamaya kararverilerek egzersiz yaşamın bir parçası haline getirilebilir. Her yetişkin 30dakika veya daha fazla orta düzey aktiviteyi haftanın hemen her günü yapmalıdır.

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz.Soru sormak için tıklayın.



Yorumlar

Yorum
?