Vücutta Protein Eksikliği Nedir?

Yayın Tarihi : 2017/11/21 11:59 • Güncelleme Tarihi : 2019/04/12 14:06 • Yazar: Başak Pırıl Gökayaz
Protein eksikliği hipoproteinemi olarak da bilinir.Vücudumuzda protein eksikliği normal bir durum değildir.
Bu makalemizden, proteinin ne kadar önemli bir besin maddesi olduğunu, protein eksiklerinin neler olduğunu hangi durumlara yol açabileceğini öğrenebilirsiniz.
Vücutta Protein Eksikliği Nedir?

Protein eksikliği hipoproteinemi olarak da bilinir. Hipoproteinemi; vücutta bu azalma daha çok albüminde görülmektedir.
Bazen de kandaki çeşitli proteinler arasındaki oranın değişmesi ya da dolaşımda normal proteinlere ek olarak anormal proteinlerin görülmesi biçiminde ortaya çıkar. 

Bu olasılıkları araştırmak için kan plazmasında  protein elektroforez  testi yapılır.Protein elektroforezi testi sonuçlarına göre doktorunuz protein eksikliği sebebine yönelik ilave tahliller ve/veya tedavi planlayabilir.

Protein Nedir?

Protein kaslarınızın, cildinizin, enzimlerinizin ve hormonlarınızın yapı taşıdır ve tüm vücut dokularında önemli bir rol oynar.
Çoğu gıda bir miktar protein içerir. Sonuç olarak, gelişmiş ülkelerde gerçek protein eksikliği nadirdir. Ancak, bazı insanlar hala risk altında olabilir.

Protein Eksikliği Nedir?

Eksikliği çeşitli sağlık sorunlarına yol açarken, az protein alımı da zamanla vücudunuzda fark edilmesi zor değişikliklere neden olabileceğinden endişelenmenize yol açabilir. Bu makalede  protein alımının düşüklüğü veya eksikliğinde görülen 8 temel belirtiyi bulabilirsiniz.
Protein eksikliği, besinlerden yeterince protein alamadığınızda vücudunuzun gereksinimlerini karşılayamadığı zaman ortaya çıkar.

Dünya çapında tahmini bir milyar insan yetersiz protein alımından muzdariptir.

Bu sorun özellikle çocukların% 30'unun yediklerinden  çok az protein aldıkları Orta Afrika ve Güney Asya'da ciddi boyutlardadır.

Gelişmiş ülkelerdeki bazı insanlar da risk altındadır. Bu, dengesiz beslenen insanları, aynı zamanda bakımevindeki yaşlıları ve hastanede yatan hastaları içerir.

Gerçek protein eksikliği Batı dünyasında nadir olmakla birlikte, bazı insanlar yediklerinden çok düşük miktarlarda protein alırlar.

Çok az protein vücut kompozisyonunda kas kaybı gibi uzun bir sürede gelişen değişikliklere neden olabilir.

Protein eksikliğinin en şiddetli formu kwashiorkor olarak bilinir. Çoğu zaman kıtlık ve dengesiz beslenmenin yaygın olduğu gelişmekte olan ülkelerdeki çocuklarda görülür.

Protein eksikliği vücut fonksiyonunun hemen hemen her açıdan etkileyebilir. Sonuç olarak, birçok belirti ile ilişkilidir.

Bu belirtilerden bazıları protein eksikliği az da olsa  ortaya çıkabilir. Bazı tipik kwashiorkor belirtileri ile birlikte aşağıda listelenmiştir.

Protein eksikliği, insanların besinlerden yeterli miktarda protein alamadıkları zaman ortaya çıkan bir hastalıktır.  En şiddetli formu olan Kwashiorkor, gelişmekte olan ülkelerdeki çocuklarda en sık görülür.

Protein Eksikliğinin 8 Belirtisi Nedir?

  1. Ödem

Şiş ve kabarık cilt ile ortaya çıkan ödem, kwashiorkor'un klasik bir belirtisidir.

Bilim insanları, kan veya kan plazmasının sıvı kısmında en bol protein olan düşük miktarda insan serum albümininden kaynaklandığına inanmaktadır.

Albumin’in ana fonksiyonlarından biri sıvıyı kan dolaşımına çeken bir kuvvet olan onkotik basıncı sürdürmektir. Bu şekilde albümin, aşırı miktarda sıvının dokularda veya diğer vücut hücrelerinde birikmesini önler.

İnsan serum albümin seviyelerinin azalması nedeniyle, ciddi protein eksikliği onkotik basıncın düşmesine neden olur. Sonuç olarak, sıvı dokularda birikerek şişmeye neden olur.

Aynı nedenle, protein eksikliği karın boşluğunda sıvı birikmesine neden olabilir. Karın şişliği  kwashiorkor'un belli başlı belirtilerinden biridir.

Ödemin, gelişmiş ülkelerde gerçekleşmesi muhtemel olmayan ciddi protein eksikliğinin bir belirtisi olduğunu unutmayın.

ÖZET: Kwashiorkor'un temel belirtileri ödem ve şiş bir karındır.

  1. Karaciğer Yağlanması

Kwashiorkor'un bir diğer yaygın belirtisi karaciğer yağlanması veya karaciğer hücrelerinde yağ birikimidir.

Tedavi edilmezse, durum  karaciğer yağlanma hastalığına dönüşebilir, iltihaplanmaya, siroza ve potansiyel olarak karaciğer yetmezliğine neden olabilir.

Karaciğer yağlanması, obez insanlarda ve çok fazla alkol tüketenlerde yaygın bir durumdur.

Protein eksikliği vakalarında neden ortaya çıktığı açık değildir, ancak araştırmalar, lipoproteinler olarak bilinen, yağ taşıyan proteinlerin bozulmuş bir sentezinin duruma katkıda bulunabileceğini göstermektedir.

ÖZET: Karaciğer yağlanması, çocuklarda kwashiorkor belirtilerinden biridir. En kötü durum senaryolarında karaciğer yetmezliğine yol açabilir.

  1. Deri, Saç ve Tırnak Sorunları

Protein eksikliği genellikle büyük ölçüde proteinden yapılmış cilt, saç ve tırnaklarda iz bırakır.

Örneğin, çocuklarda kwashiorkor pul pul veya yarık ciltle, kızarıklıkla ve depigmente cilt yamaları ile ayırt edilir .

Saç incelmesi, soluk saç rengi, saç dökülmesi (alopesi) ve kırılgan tırnaklar da yaygın semptomlardır.

Bununla birlikte, ciddi bir protein eksikliğiniz olmadıkça bu  belirtilerin ortaya çıkması pek olası değildir.

ÖZET: şiddetli protein eksikliği cildinizi etkileyebilir, kızarıklık, pul pul cilt ve depigmentasyona neden olabilir. Ayrıca kırılgan tırnaklar ve saç dökülmesine neden olabilir.

  1. Kas Kütlesi Kaybı

Kaslarınız vücudunuzun en büyük protein rezervuarıdır.

Besinlerden aldığınız protein yetersiz olduğunda, vücut daha önemli dokuları ve vücut fonksiyonlarını korumak için iskelet kaslarından protein alma eğilimindedir. Sonuç olarak, protein eksikliği zamanla kas kaybına yol açar.

Orta derecede protein yetmezliği bile, özellikle yaşlı insanlarda kas kaybına neden olabilir.

Yaşlı erkeklerde ve kadınlar üzerinde yapılan bir çalışmada, en düşük miktarda protein tüketenler arasında kas kaybının daha çok olduğu bulunmuştur.

Bu, artan protein alımının yaşlılık ile birlikte gelen kas dejenerasyonunu yavaşlatacağını gösteren diğer çalışmalar ile doğrulanmıştır.

ÖZET: Protein kas gelişimi ve bakımı için gereklidir. Kas kütlesi kaybı, yetersiz protein alımının ilk belirtilerinden biridir.

  1. Kemik Kırılma Riski Daha Yüksektir

Kaslar, düşük protein alımından etkilenen tek doku değildir.

Kemikleriniz de risk altındadır. Yeterli protein tüketmemek kemiklerinizi zayıflatabilir ve kırılma riskini artırabilir.

Postmenopozal kadınlarda yapılan bir çalışmada, daha yüksek protein alımında kalça kırığı riskinin daha düşük olduğu tespit edilmiştir. En yüksek alım %69 düşük riskle bağlantılıydı ve hayvansal kaynaklı proteinin en büyük faydaları olduğu ortaya çıktı.

Son kalça kırıkları olan postmenopozal kadınlarda yapılan bir diğer çalışma, yarım yıl boyunca günde 20 gram protein takviyesinin kemik kaybını %2.3 oranında yavaşlattığını gösterdi.

ÖZET: Protein, kemiklerin gücünü ve yoğunluğunu korumaya yardımcı olur. Yetersiz protein alımı, daha düşük kemik mineral yoğunluğu ve artan kırılma riski ile ilişkilendirilmiştir.

  1. Çocuklarda Bodur Büyüme

Protein sadece kas ve kemik kütlesinin korunmasına yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda vücudun büyümesi için de gereklidir.

Bu nedenle, eksiklik veya yetersizlik, özellikle büyümekte olan vücutları için düzenli olarak protein alması gereken çocuklar için zararlıdır.

Aslında, bodurluk çocuklarda sağlıksız beslenmenin en yaygın işaretidir. 2013 yılında, tahmini 161 milyon çocuk bodur büyümeden muzdariptir.

Gözlemsel çalışmalar, düşük protein alımı ile bozulmuş büyüme arasında güçlü bir ilişki olduğunu göstermektedir.

Bodur büyüme de çocuklarda kwashiorkor'un ana özelliklerinden biridir.

ÖZET: yetersiz protein alımı çocuklarda büyümeyi geciktirebilir veya önleyebilir.

  1. Şiddetli Enfeksiyonların Artması

Protein eksikliği bağışıklık sistemine zarar verebilir.

Bozulmuş bağışıklık fonksiyonu, ciddi protein eksikliğinin ortak bir belirtisi olan enfeksiyonların riskini veya şiddetini artırabilir.

Örneğin, farelerde yapılan bir çalışma, sadece %2 proteinden oluşan bir beslenmenin ardından, %18 protein sağlayan bir beslenmeyle karşılaştırıldığında daha şiddetli bir grip enfeksiyonu ile ilişkili olduğunu gösterdi.

Hatta çok az protein alımı bağışıklık fonksiyonunu bozabilir. Yaşlı kadınlarda yapılan küçük bir çalışma, dokuz hafta boyunca düşük proteinli bir diyet uygulandıktan sonra bağışıklık tepkilerini önemli ölçüde azalttığını gösterdi.

ÖZET: çok az protein tüketmek, vücudunuzun soğuk algınlığı gibi enfeksiyonlarla savaşma yeteneğini bozabilir.

  1. Daha Fazla İştah ve Kalori Alımı

İştahsızlık, şiddetli protein eksikliğinin belirtilerinden biri olmasına rağmen, bunun daha hafif eksiklik türleri için doğru olduğu görülüyor.

Protein alımınız yetersiz olduğunda, vücudunuz iştahınızı artırarak protein durumunuzu geri kazanmaya çalışır ve sizi yiyecek bir şeyler bulmaya teşvik eder.

Ancak protein eksikliği, en azından herkesi değil, ancak amaçsızca yemek yemeyi teşvik etmez. Seçici olarak, insanların protein oranı yüksek olan lezzetli yiyeceklere karşı iştahını artırabilir.

Bu kesinlikle gıda sıkıntısı zamanlarında yardımcı olsa da, sorun modern toplumun lezzetli, yüksek kalorili yiyeceklere sınırsız erişim sağlamasıdır.

Bu hazır yiyeceklerin çoğu biraz protein içermektedir. Bununla birlikte, bu gıdalardaki protein miktarı, sağladıkları kalori miktarına kıyasla genellikle oldukça düşüktür.

Sonuç olarak, zayıf protein alımı, proteini artırma hipotezi olarak bilinen bir fikir olan kilo alımı ve obeziteye neden olabilir.

Bütün çalışmalar hipotezi desteklememektedir, ancak protein karbonhidrat ve yağdan daha belirgindir.

Bu, artan protein alımının genel kalori alımını azaltmasının ve kilo kaybını teşvik etmesinin bir parçasıdır.

Her zaman aç hissediyorsanız ve kalori alımınızı kontrol altında tutmakta zorluk çekiyorsanız, her öğüne biraz yağsız protein eklemeyi deneyin.

ÖZET: az protein alımı iştahı artırabilir. Daha büyük bir iştah gıda sıkıntısı zamanlarında yararlı olsa da, gıda bol olduğunda kilo alımını ve obeziteyi teşvik edebilir.

Ne Kadar Proteine İhtiyacınız Var?

Herkesin aynı protein gereksinimi yoktur. Vücut ağırlığı, kas kütlesi, fiziksel aktivite ve yaş gibi birçok faktöre bağlıdır.

Muhtemelen, vücut ağırlığı protein gereksinimlerinin en önemli belirleyicisidir. Sonuç olarak, tavsiyeler genellikle her bir pound veya kilogram vücut ağırlığı için gram olarak sunulur.

Önerilen günlük alım (RDA), vücut ağırlığının her kilosu için 0.4 gram proteindir (kg başına 0.8 gram). Bilim insanları, bunun çoğu insan için yeterli olması gerektiğini tahmin etmektedir.

Bu, 75 kg ağırlığındaki bir yetişkin için günde 66 gram protein anlamına gelir.

Sporcular için, Amerikan Spor Sağlığı Yüksekokulu , kas sağlığı ve idman sonrası iyileşme süreci için yeterli olması gereken vücut ağırlığının her kilosu için  0.5 ila 0.6 gram (kg başına 1.2-1.4 gram) arasında değişen günlük bir protein alımını önerir.

Ancak, bilim insanları ne kadar yeterli olduğunu konusunda hemfikir olamıyorlar. Uluslararası Spor Beslenme Derneği'nin günlük tavsiyesi, sporcular için vücut ağırlığı pound başına 0.9 gram (kg başına 2 gram) proteindir.

Tıpkı sporcular gibi, yaşlıların da daha yüksek protein gereksinimleri var gibi görünüyor.

RDA şu anda yaşlı ve genç yetişkinler için aynı olsa da, çalışmalar hafife alındığını ve yaşlılar için vücut ağırlığı  pound başına 0.5 ila 0.7 gram(kg başına 1.2–1.5 gram) arttırılmalıdır.

Basitçe söylemek gerekirse, daha yaşlı veya fiziksel olarak aktifseniz, günlük protein gereksinimleriniz muhtemelen vücut ağırlığının pound başına 0.4 gram (kg başına 0.8 gram) mevcut RDA'dan daha yüksektir.

En zengin protein kaynakları arasında balık, et, yumurta, süt ürünleri ve baklagiller bulunur.

ÖZET: protein için RDA pound başına 0.4 gramdır (kg başına 0.8 gram). Bununla birlikte, çalışmalar sporcuların ve yaşlıların gereksinimlerinin daha fazla olabileceğini göstermektedir. Tam olarak ne kadar büyük bir tartışma konusu olduğunu görmek mümkündür.

Sonuç

Protein vücudunuzun her yerinde bulunur. Kaslarınız, cildiniz, saçlarınız, kemikleriniz ve kanınız büyük ölçüde proteinden yapılır.

Bu nedenle, protein eksikliği geniş bir semptom yelpazesine sahiptir.

Ciddi protein eksikliği şişmeye, karaciğer yağlanmasına, cilt dejenerasyonuna, enfeksiyonların şiddetini ve çocuklarda bodur büyümeyi artırabilir.

Gelişmiş ülkelerde gerçek eksiklik nadir olmakla birlikte, düşük protein alımı kas kaybına neden olabilir ve kemik kırılma riskini artırabilir.

Bazı kanıtlar çok az protein alımının iştah artırdığını ve aşırı yemeye ve obeziteye teşvik ettiğini düşündürmektedir.

İdeal bir sağlık için, her öğüne protein açısından zengin gıdalar eklediğinizden emin olun.

Kaynak: https://www.healthline.com/nutrition/protein-deficiency-symptoms#section10

 

Bu konuya dair bir sorunuz varsa siz de uzmanlarımıza 7/24 Soru sorabilirsiniz.Soru sormak için tıklayın.




Bu Makale Uz.Dr. Cem Argun Tarafından Gözden Geçirilmiştir.

Yorumlar

Yorum
?